The Glenrothes. Złe miłego początki.

The Glenrothes należy do bardziej rozpoznawalnych szkockich gorzelni, choć niekoniecznie z samego topu. Usytuowana w samym sercu Speyside produkuje swoją whisky już od grubo ponad 100 lat. Choć trzeba przyznać, iż początki jej działalności naznaczone były niebywałym wręcz piętnem pecha.

(Niekoniecznie) jeden założyciel…

Choć mówi się, że założycielem Glenrothes był niejaki James Stuart, właściciel The Macallan od 1868 roku (rozpoczął on budowę gorzelni w miejscu dawnego tartaku), to tak naprawdę istnienie Glenrothes zawdzięczamy trzem innym panom. Byli to: Robert Dick i William Grant (agenci Caledonian Bank z Rothes) oraz pochodzący z Elgin adwokat John Cruickshank. Czterej wymienieni początkowo założyli spółkę James Stuart & Co.

Problemy przed otwarciem

W trakcie budowy Glenrothes upadł bank City of Glasgow, w którym zabezpieczono linię kredytową pod budowę gorzelni. Zawieszono w efekcie także działalność Caledonian Bank, spółka James Stuart & Co. upadła. Stuart wycofał się z przedsięwzięcia, pozostali zaś panowie założyli w 1879 roku William Grant & Co., by móc dokończyć budowę zakładu.

Niespodziewana pomoc

Spółce William Grant & Co., pomimo przeciwności losu, udało się dokończyć budowę destylarni, którą otworzono w maju 1879 roku, a pierwszy gotowy destylat spłynął 28 grudnia tego roku. Pomoc nadeszła z nieoczekiwanej strony – od…wielebnego Williama Sharpa. To on skutecznie lobbował odnośnie funduszy na rozruch załatwiając pożyczkę od…chrześcijan-abstynentów z prezbiteriańskiego kościoła z Knockando!

Lokalizacja Glenrothes

Destylarnia Glenrothes stanęła w miasteczku Rothes, w hrabstwie Moray, nad rzeką Spey, w północno-wschodniej Szkocji. To samo serce regionu Speyside, niedaleko stąd do innego ważnego miasteczka regionu – Elgin. W Rothes istnieją jeszcze 3 inne gorzelnie – Speyburn, Glen Spey i Glen Grant, a do 2002 roku działała także Caperdonich. Nieopodal znajdziemy jeszcze zakłady The Macallan i Dalmunach.

Znaczenie nazwy zakładu

Nazwa Glenrothes ma swój źródłosłów w gaelickim gleann („dolina”) i historycznie uwarunkowanych powiązań z hrabią Rothes. Dlatego też możemy przyjąć, iż nazwa ta oznacza „Dolinę Rothes” lub „Dolinę Hrabiów Rothes”.

Zły omen i złe dobrego początki

Pierwszy destylat spłynął w Glenrothes 28 grudnia 1879 roku. Dokładnie w tym samym dniu wydarzyła się wielka katastrofa – runął most Tay w Dundee. Wróżono, że to zły omen. I faktycznie – gorzelnia w pierwszych latach swego istnienia przeżywała ciężkie chwile. Wybuchły tu 2 pożary (1897 i 15 maja 1922 roku – w tym drugim przypadku spłonął magazyn z prawie 2500 beczek z whisky) oraz jeden potężny wybuch (1903 rok), który prawie doszczętnie zniszczył gorzelnię. Jednakowoż Glenrothes za każdym razem podnosił się z kolan.

Robertson & Baxter i Highland Distillers

Po otwarciu gorzelni w maju 1879 roku jej agentami została firma Robertson & Baxter. Firma ta, założona w Glasgow w 1855 roku pod nazwą Robertson & Thompson, stała się częścią Highland Distillers Co. Ltd. w 1887 roku. Do spółki weszły wtedy Islay Distillng Co. (właściciel Bunnahabhain) i William Grant & Co. (właściciel Glenrothes).

Glenrothes-Glenlivet i rozbudowa alembików

W 1884 roku Glenrothes zmienił nazwę na Glenrothes- Glenlivet. Zabieg ten zastosowało także kilka innych gorzelni z okolic (np. Speyburn), podpinając się tym samym pod sukces zakładu The Glenlivet. Co do alembików – już w 1898 roku podwojono ich liczbę z 2 do 4 (roczna produkcja wzrosła do 1,36 miliona litrów destylatu), w 1963 roku z 4 do 6, w 1979 roku z 6 do 8, zaś w 1989 roku z 8 do obecnych 10. Dzięki temu dziś w Glenrothes wytwarza się 5,5 miliona litrów destylatu rocznie.

Dalsze lata, pierwsze malty

W 1971 roku z nazwy gorzelni znika człon „Glenlivet” i ustala się nazwa obowiązująca do dziś – The Glenrothes. Kilka lat wcześniej, w 1963 roku, unowocześniono system ogrzewania na parowy. W 1979 roku wydestylowano pierwszą słodową whisky pod nazwą The Glenrothes. Pierwsze oficjalne bottlingi pojawiły się na rynku w 1993 roku w nietypowej formie vintage (na etykiecie rocznik destylacji zamiast określenia wieku) i funkcjonowały do 2004 roku. Dalszy rebranding następuje w latach 2008 i 2013.

Destylaty pod blendy

Jak wiele innych gorzelni The Glenrothes powstała przede wszystkim, by dostarczać słodowych destylatów do blendów. W zasadzie od początków swego istnienia whisky z The Glenrothes stanowiła serce Cutty Sark (od lat 20-tych XX wieku) i The Famous Grouse. Mariaż z tymi markami whisky trwa po dziś dzień (choć The Glenrothes nie ma własnego centrum dla zwiedzających, znajduje się tu sala degustacyjna poświęcona Cutty Sark).

Produkcja w The Glenrothes – od słodu po destylację

The Glenrothes posiada 5 par alembików produkujących 5,5 miliona litrów destylatu rocznie. Słód pochodzi z Tamdhu Maltings (12 mil od gorzelni). Mielenie i zacieranie (5-tonowa kadź) odbywa się na miejscu. Fermentacja trwa 55-60 godzin i zachodzi w 20 kadziach fermentacyjnych (12 z sosny oregońskiej, 8 ze stali nierdzewnej). Zacieranie i fermentacja są dość krótkie, destylacja zaś powolna, zaś alembiki mają bardzo długie szyje, przez co charakter whisky jest łagodny.

Produkcja – od destylacji po maturację

W wyniku powolnej destylacji powstaje new make o mocy 68-72% ABV. W przeciwieństwie do innych gorzelni w The Glenrothes destylat gotowy do zabeczkowania ma nieco większą moc – 68,9% ABV. Do maturacji stosuje się przede wszystkim beczki sezonowane po sherry oraz, w drugiej kolejności, po bourbonie.

Źródło wody

The Glenrothes posiada własne, prywatne źródło wody – nazywane The Fairies lub Lady’s Well, które znajduje się w okolicach (Glen of Dounie) i które chronione są przez właścicieli gorzelni – jako posiadaczy tychże gruntów. Gorzelnia korzysta także z okolicznych źródeł Ardcanny i Brauchhill, obok Rothes Burn, wypływających ze wzgórz Mannoch Hills.

Historia najnowsza – Berry Bros & Rudd i Edrington

Highland Distillers zarządzało zakładem w latach 1887-1999. W tym ostatnim roku William Grant & Sons wraz z Edrington Group wchłonęli Highland Distillers, w tym The Glenrothes. W 2010 roku Edrington sprzedaje markę Glenrothes (ale nie samą gorzelnię) firmie Berry Bros & Rudd (w zamian otrzyma prawa do Cutty Sark). W 2017 roku zaś marka Glenrothes powróci do Edrington.

Portfolio The Glenrothes

Jak już wspomniałem słodowa whisky z The Glenrothes po raz pierwszy pojawiła się na rynku w 1993 roku (w wersji vintage). W międzyczasie odbyło się kilka rebrandingów (w 2013 roku kolekcja Manse Brae z wersjami bez oznaczenia wieku), zaś obecne dossier obejmuje 4 bottlingi już z oznaczeniem wieku – 12-, 18-, 25- i 50-letni.

Charakter whisky z The Glenrothes

Whisky z The Glenrothes ceniona jest przez konsumentów od dziesięcioleci. Unikalny proces produkcji, z dość krótkimi zacieraniem i fermentacją oraz długą destylacją w bardzo wysokich alembikach i maturacją głównie w beczkach sezonowanych sherry nadają tutejszej whisky łagodnego charakteru, z przeważającymi elementami owoców i orzechów w nosie i na podniebieniu oraz słodko-pikantnym finiszem.

Przyszłość The Glenrothes

O przyszłość The Glenrothes może być spokojna. Raz, że stanowi kluczowy składnik Cutty Sark i The Famous Grouse, bardzo popularnych blendów. Dwa, posiada wsparcie potężnego właściciela –  Edrington Group, w którego rękach, oprócz dwóch wyżej wymienionych marek blendów, znajdują się także m. in. gorzelnie The Macallan, Highland Park, czy The Glenturret.

Po więcej historii zapraszamy na kukunawa.pl