Finlaggan – Vintage Malt Whisky

Whisky Finlaggan (w kilku odmianach) produkuje firma Vintage Malt Whisky. Był to jeden z pierwszych produktów w ofercie tego producenta. Żeby jednak dobrze zrozumieć dlaczego w ogóle powstał Finlaggan Single Malt koniecznie trzeba sięgnąć do samej historii Szkocji.

Finlaggan to nazwa zrujnowanego zamku (nazywanego również „Zamkiem Eilean Mór”), który znajduje się na wyspie Eilean Mór, jednej z trzech wysp usytuowanych nad jeziorem Loch Finlaggan (dwie z nich, większe, nazywają się tak samo – Eilean Mór, trzecia, mniejsza, Eilean Na Comhairle; wszystkie posiadają stanowiska archeologiczne), w archipelagu Hebrydów, zaledwie 2 kilometry na północny zachód od małej wioski Ballygrant (jej nazwa oznacza „Miasto zboża”; jest to najdłużej osiedlona wioska na Islay). Niedaleko stąd do legendarnych wiosek Port Askaig i Port Ellen, a najbliższą czynną gorzelnią jest Caol Ila.

Budynek zamku został zbudowany z cegieł w XIII wieku, zaś jego fundament stanowiły najprawdopodobniej pozostałości dawnego fortu lub więzienia. Powstał on z inicjatywy klanu MacDonald, który urzędował na Eilean Mór między XIII, a XV wiekiem, kiedy to zamek został zniszczony.

Klan MacDonald to jeden z najważniejszych klanów rodzinnych w całej historii Szkocji. Do tego wręcz stopnia, iż nazywani byli oni  „Władcami Wysp”. Jako, że członkowie klanu sami wybrali sobie na siedzibę okolice jeziora Finlaggan, można więc śmiało pokusić się o stwierdzenie, iż tamtejsze strony okazały się być ich kolebką.

„Władcy Wysp” rządzili wyspami i częścią zachodniego wybrzeża Szkocji niemalże niezależnie od królewskiej kontroli aż do 1493 roku, kiedy to na tron królewski wstąpił Jakub IV, który zarządzanie wspomnianymi terenami przekazał w swoim imieniu specjalnemu najemcy. Zanim to jednak nastąpiło Finlaggan był dumną siedzibą, a zarazem centrum administracyjnym Lordship of The Isles. Eilean Na Comhairle (zwana również „Wyspą Rady”) była najprawdopodobniej miejscem, gdzie zapadały najistotniejsze decyzje i toczyły się debaty o największym ciężarze gatunkowym, sam zaś zamek Finlaggan służył za budynek ówczesnego sądu.

Jak już wyżej wspomnieliśmy prastary ród MacDonald rządził tu niepodzielnie przez wiele dziesięcioleci, ukrócił to jednak król Jakub IV. W wyniku oszustwa Maclaina z Ardnamurchan (wiązało się to ze sprawą egzekucji na królewskim gubernatorze zamku Dunaverty) Ian MacDonald, jego syn Ian Cathanach MacDonald oraz trzej jego wnukowie zostali osądzeni i skazani na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano w Burgh Muir koło Edynburga. Fakt ten można by uznać za czasową cezurę, która definitywnie zaważyła na końcach niepodzielnych rządów rodu MacDonald w kształcie, jaki ówcześnie on istniał.

Zamek rozebrano najprawdopodobniej w XVI wieku. Przez stulecia pozostawały tam tylko ruiny kilku budynków, w tym, co oczywiste, pozostałości zamku, ale i szczątkowe fundamenty dawnej kaplicy St Findlugan. Na szczęście znaleźli się entuzjaści tego miejsca, dzięki czemu powstało tu muzeum, kaplica została odratowana, zaś okoliczne ziemie nadal są niezwykle atrakcyjne pod względem archeologicznym, co powoduje, iż status okolic dawnego zamku Finlaggan nadal jest wysoki. Poza tym jest to obszar naprawdę ważny dla Szkotów, przede wszystkim pod względem stricte historycznym. Stąd nie dziwi fakt, iż, na fali rosnącej w zaskakująco szybkim tempie popularności whisky na świecie, powstała marka, która swą nazwę zaczerpnęła właśnie od Finlaggan Castle.

Jeśli chodzi o samą Finlaggan Single Malt Whisky od momentu powstania marki istniało kilka oficjalnych bottlingów nazwanych Original.  Były więc dwie wersje NAS (No Age Statement – bez określenia wieku) – Finlaggan Original NAS 40% ABV (poddany procesowi filtracji na zimno) i Finlaggan Original NAS 58% ABV (nie filtrowany na zimno, butelkowany z naturalną mocą beczki) oraz Finlaggan Original 10yo 40% ABV (jeden z dwóch w historii Finlagganów z określeniem wieku na butelce, poddany procesowi filtracji na zimno) i Finlaggan Original 12yo 43% ABV (filtrowany na zimno). Następnie powstają Finlaggany z edycji Old Reserve – powtórzone wersje NAS z mocą 40% ABV (filtrowana na zimno) i 58% ABV (nie filtrowana na zimno, z naturalną mocą beczki) oraz Finlagan Eilean Mór NAS z mocą 46% ABV (nie filtrowany na zimno), a także wersje finiszowane po porto (Finlaggan Old Reserve NAS Port Cask Finish z mocą 46% ABV – nie filtrowany na zimno) i sherry (Finlaggan Old Reserve NAS Sherry Cask Finish z mocą 46% ABV – również nie poddany procesowi filtracji na zimno). W 2014 roku następuje odświeżenie marki, rebranding butelek i etykiet, a w dwa lata później, w 2016 roku, firma Vintage Malt Whisky, właściciel marki Finlaggan, osiąga spektakularny sukces sprzedając milionową butelkę tej właśnie whisky. W tym też roku wypuszcza specjalną edycję whisky Finlaggan – Finlaggan Feis Ile 2006 (zabutelkowana: kwiecień 2016) – jest to whisky typu Vintage, której powstało zaledwie 350 sztuk. Butelkowana z mocą 50% ABV. Nie filtrowana na zimno.

Co do sukcesów marki Finlaggan warto także wspomnieć o:

• w 1997 roku – Finlaggan zdobywa srebrny medal na International Wine & Spirit Competition w kategorii whisky poniżej 12 lat
• w 1999 roku – produkowany przez chwilę Finlaggan 12yo zdobywa srebrny medal na International Wine & Spirit Competition
• w 2000 roku – Finlaggan zdobywa złoty medal na International Wine & Spirit Competition
• w 2004 roku – Jim Murray w swojej „Whisky Bible” ocenia Finlaggana Old Reserve NAS na 94 punkty (w skali 100-punktowej); powtarza to w 2005 i 2006 roku;
• w roku 2007 ten sam Finlaggan otrzymuje jeszcze punkt wyżej, czyli 95/100; w 2014 roku Murray wraca do oceny 94 punktów
• w 2008 roku – Finlaggan Old Reserve otrzymuje złoty medal w konkursie organizowanym przez „Whisky Magazine” (Whisky Magazine Independent Bottler’s Challenge)

Co wiadomo o whisky Finlaggan? Cóż, jest to tzw. bastard malt, czyli whisky-zagadka. Wiadomo, że pochodzi z Islay, a poziom fenoli wynosi 25-30 p.p.m. wiadomo więc, że nie istnieje destylarnia o nazwie Finlaggan, ale istnieje (istnieją?) gorzelnia/-nie, która/-e ją produkują. Skąd ta alternatywna liczba mnoga? Otóż, z nie do końca potwierdzonych, ale wiarogodnych źródeł wiemy, że, choć w butelce zamknięta jest zawsze whisky z jednej destylarni, pewności mieć nie możemy, że jest to ten sam zakład. Powód jest prozaiczny, a zarazem i pragmatyczny – destylaty skupowane są z jednego źródła oferującego wszystkie whisky z Islay, natomiast o samym zakupie destylatu zawsze decyduje jak najlepsza cena. Tym ciekawiej się robi. Wszakże pijąc jedną whisky marki Finlaggan możemy tak naprawdę, zależnie od roku produkcji, mieć do czynienia, np. z Caol Ila, Lagavulinem, Laphroaigiem, etc. Kuszące i tajemnicze jednocześnie. Niezależnie jednak od tego wszystkiego ważne, iż rokrocznie Finlaggan utrzymuje znakomity poziom, szczególnie ceny w stosunku do jakości, możemy więc mieć stuprocentową niemal pewność, iż, niezależnie z jaką akurat whisky z Islay będziemy mieć do czynienia, w butelce każdego Finlaggana zamknięte będzie najprawdziwsze płynne złoto z legendarnego Islay.

Zobacz więcej whisky Finlaggan na Kukunawa.pl